ชื่อสามัญ

Champak/Orange champak

   ชื่อวิทยาศาสตร์

Michelia champaca L.

   ชื่อวงศ์

MAGNOLIACEAE

   ชื่ออื่น ๆ

จำปาเขา (ตรัง)/ จำปาทอง (นครศรีธรรมราช,สุราษฎร์ธานี)/ จำปาป่า(ตราด,สุราษฎร์ธานี)

   ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นตรง สูงประมาณ 15-30 เมตร ลักษณะเป็นทรงพุ่มโปร่งเป็นรูปกรวยคว่ำ ค่อนข้างโปร่ง แตกกิ่งจำนวนมากที่ยอด เปลือกมีสีเทาอมขาวและมีกลิ่นฉุน
ใบ ใบ รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 4-9 ซม. ยาว 10-22 ซม. ใบบาง เส้นแขนงใบ 12-20 คู่ ก้านใบยาว 2-4 ซม. โคนก้านใบป่อง ขอบใบเป็นคลื่นเล็กน้อย
ดอก ดอกสีเหลืองส้ม ออกตามซอกใบ กาบหุ้มดอกสีเขียวอ่อน มี 1 แผ่น ดอกบานตั้งขึ้นและส่งกลิ่นหอมแรง กลีบดอกมี 12-15 กลีบ กลีบนอกรูปใบหอก ค่อนข้างกว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 4-4.5 ซม. กลีบในแคบและสั้นกว่า
ผล ผล กลุ่ม เป็นช่อยาว ประกอบด้วยผลย่อย 8-40 ผล อยู่รอบแกน ผลย่อยค่อนข้างกลมหรือกลมรี เปลือกหนาแข็ง มีช่องอากาศเป็นจุดเล็กสีขาวอยู่ทั่วไป ผลแก่แห้งแตกแนวเดียว ขนาดผลย่อยกว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 1.5-2 ซม. ผลอ่อนสีเขียวอ่อนหรือสีน้ำตาลอ่อนประจุดสีขาว เมล็ด มีเนื้อหุ้ม รูปเสี้ยววงกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5-1 ซม. เมล็ดอ่อนมีเนื้อหุ้มสีขาว เมล็ดแก่เนื้อหุ้มสีแดง ผลย่อยมี 1-6 เมล็ด

   ถิ่นกำเนิด

อินเดีย พม่า เนปาล อินโดจีน และทางทิศตะวันตกถึงทิศใต้ของจีน

   การขยายพันธ์

การเพาะเมล็ด ทาบกิ่ง และการตอนกิ่ง

   การนำไปใช้ประโยชน์

นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับ ให้ดอกหอม เนื้อไม้แข็ง ใช้ในการก่อสร้าง ทำเครื่องเรือน ทำเกวียน โลงศพและเครื่องดนตรี

   สรรพคุณ

ดอก เป็นยาบำรุงหัวใจ เปลือกต้น เป็นยาแก้ไข้ ลมวิงเวียน บำรุงธาตุ บำรุงประสาท บำรุงหัวใจ