ชื่อสามัญ

Catecher tree

   ชื่อวิทยาศาสตร์

Callerya atropurpurea (Wall.) A.M. Schot

   ชื่อวงศ์

FABACEAE

   ชื่ออื่น ๆ

กะแซะ กาแซะ ยีนีเก๊ะ พุงหมู

   ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 15-20 ม. ขนาดทรงพุ่ม 10 – 15 ม. ผลัดใบระยะสั้น ทรงพุ่มค่อนข้างกลม ลำต้นมักแตกกิ่งต่ำ เปลือกต้นสีน้ำตาล แตกเป็นร่องและหลุดล่อนเป็นแผ่นบางๆ
ใบ ใบประกอบแบบขนนก ปลายคี่ เรียงสลับ แกนกลางใบประกอบยาว 20-30 เซนติเมตร ใบย่อย 3-5 คู่ เรียงตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย รูปขอบขนานแกมรูปใบหอก กว้าง 3-4 เซนติเมตร ยาว 8-18 เซนติเมตร ปลายใบเรียว แคบเป็นติ่งแหลม โคนใบเบี้ยว ขอบใบเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบ ค่อนข้างหนาแต่เหนียว สีเขียวเข้มเป็นมัน
ดอก ดอกสีม่วงเข้ม หรือม่วงอมแดง มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนงที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่งและปลายกิ่ง ช่อดอกตั้งยาว 15-30 เซนติเมตร ดอกย่อยรูปดอกถั่ว กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ขอบหยักซี่ฟันตื้นๆ 5 จัก มีขนสั้นๆ กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศผู้ 10 อัน ออกดอกเดือน ก.พ.-พ.ค.
ผล ผลแห้งแตกสองตะเข็บ เป็นฝักพอง เปลือกหนา สีเขียวสด รูปรีถึงรูปขอบขนาน คอดระหว่างเมล็ดโคนเรียวปลายงอเป็นจะงอย เมื่อสุกสีเหลืองอมน้ำตาล กว้าง 5-7 เซนติเมตร ยาว 8-15 เซนติเมตร เมล็ดรูปเมล็ดถั่ว สีน้ำตาลเข้มเป็นมันขนาดใหญ่ 1-3 เมล็ดต่อฝัก ติดผลเดือนมี.ค.-มิ.ย. ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

   ถิ่นกำเนิด

มาเลเซียและภาคใต้ของประเทศไทย

   การขยายพันธ์

เพาะเมล็ด

   การนำไปใช้ประโยชน์

1. เนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้างทั่วไป แต่เนื้อไม้จะถูกทำลายโดยมอดและแมลง 2. ใช้ทำฟืนและถ่าน 3. ยอดอ่อน รับประทานเป็นผักสด ดอกตูมลวกจิ้มน้ำพริก

   สรรพคุณ

1. ยอดอ่อน ช่วยเจริญอาหาร บำรุงกำลัง 2. เนื้อไม้หรือราก แก้ซาง แก้โรคซางในเด็ก รักษาโรคเก๊าท์ แก้ปวดข้อ ปวดเข่า แก้พิษในกระดูก บำรุงกระดูก